24 Şubat 2022 tarihinde Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesiyle başlayan savaş, bugün 100. gününü geride bıraktı. Bu süre zarfında, savaşın küresel ekonomiye ve emtia piyasalarına etkisi giderek arttı.
Savaşın emtia piyasalarına etkisini üç ana başlık altında inceleyebiliriz:
- Enerji fiyatlarındaki artış: Rusya, dünya petrol ve doğal gaz üretiminin önemli bir kısmını tek başına gerçekleştiriyor. Savaşın başlamasıyla birlikte Rusya’ya yönelik yaptırımlar ve arz kesintileri nedeniyle enerji fiyatlarında rekor seviyelere ulaştı. Brent petrolün fiyatı, savaşın ilk günlerinde 130 doların üzerine çıkarak 2008’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Doğal gaz fiyatları da benzer şekilde arttı ve Avrupa’da rekor seviyelere ulaştı.
- Tarım emtia fiyatlarındaki artış: Rusya ve Ukrayna, dünya tarım emtialarının önemli üreticileri arasında yer alıyor. Bu iki ülke, dünya buğday üretiminin yaklaşık %25’ini, mısır üretiminin yaklaşık %15’ini ve ayçiçeği yağı üretiminin yaklaşık %50’sini gerçekleştiriyor. Savaşın başlamasıyla birlikte buğday, mısır ve ayçiçeği yağı fiyatlarında önemli artışlar yaşandı. Buğdayın fiyatı, savaşın ilk günlerinde 12 dolara çıkarak 2008’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Mısır fiyatı da benzer şekilde arttı ve 8 doların üzerine çıktı. Ayçiçeği yağı fiyatı ise 20 doların üzerine çıkarak rekor seviyelere ulaştı.
- Diğer emtia fiyatlarındaki artış: Savaşın başlamasıyla birlikte diğer emtia fiyatlarında da artışlar yaşandı. Alüminyum, bakır, nikel ve paladyum gibi metallerin fiyatlarında önemli artışlar yaşandı. Bu artışların nedeni, Rusya’nın bu metallerin önemli üreticilerinden biri olması ve savaş nedeniyle arz kesintilerinin yaşanmasıydı.
Savaşın emtia piyasalarına olan etkisinin devam etmesi bekleniyor. Savaşın sona ermesi durumunda dahi, arz kesintileri ve belirsizlik ortamı nedeniyle emtia fiyatlarının bir süre daha yüksek seviyelerde kalacağı tahmin ediliyor.
Savaşın emtia piyasalarına olan etkisinin, küresel ekonomiyi de önemli ölçüde etkilemesi bekleniyor. Enerji ve gıda fiyatlarındaki artışlar, enflasyonun artmasına ve ekonomik büyümenin yavaşlamasına neden oluyor.
Türkiye açısından, savaşın emtia piyasalarına olan etkisinin olumsuz sonuçları daha da belirgin hissediliyor. Türkiye, ithalatçı bir ülke olması nedeniyle enerji ve gıda fiyatlarındaki artışlardan daha fazla etkileniyor. Bu durum, enflasyonun daha da artmasına ve ekonomik büyümenin daha da yavaşlamasına neden oluyor.
Savaşın bir an önce sona ermesi, küresel ekonomi ve Türkiye ekonomisi için büyük önem taşıyor. Savaşın sona ermesi durumunda, emtia fiyatlarının düşmesi ve enflasyonun azalması bekleniyor. Bu durum, ekonomik büyümenin hızlanması ve refahın artması için gerekli ortamı sağlayacaktır.
Savaşın emtia piyasalarına olan etkisini değerlendirirken, savaşın gidişatına da dikkat etmek gerekiyor. Savaşın devam etmesi ve genişlemesi durumunda, emtia fiyatlarındaki artışların daha da artması ve küresel ekonomide daha ciddi sorunlar yaşanması bekleniyor.
*Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
